Η ισορροπία «υπό επιτήρηση» που επικρατεί στην Κύπρο με αφορμή την έρευνα υδρογονανθράκων στο οικόπεδο 11 από τις ExxonMobil και Total και ένα σκηνικό που προσιδιάζει σε πεδίο «άσκησης» (με πέντε τουρκικά σκάφη, ένα αμερικανικό αεροπλανοφόρο με τα συνοδευτικά του σκάφη και δύο γαλλικές φρεγάτες να πλέουν γύρω και μέσα στην περιοχή) δημιουργεί και στην Ελλάδα «συνειρμούς» για τον εγχώριο πετρελαϊκό κλάδο .
Η ΕΔΕΥ, όπως διαφαίνεται και από την εισήγηση του υπουργού, κ. Σταθάκη στο ΚΥΣΟΙΠ αναβαθμίζεται και αναλαμβάνει ενισχυμένες αρμοδιότητες προκειμένου να λειτουργήσει με όρους ανταγωνιστικούς κατά το μοντέλο ιδιωτικής επιχείρησης. Βασικός ρόλος της άλλωστε εκτός από τη διαχείριση των τεχνικών και οικονομικών θεμάτων που έχουν σχέση με τους υδρογονάνθρακες είναι να προσελκύσει και επενδυτές. Το ένα λοιπόν ζήτημα-της οργάνωσης και της δραστηριοποίησης της ΕΔΕΥ- το οποίο αποτελούσε και βαρίδιο για τις έρευνες στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια δείχνει να έχει δρομολογηθεί.
Μένει όμως ένα ακόμη, πολύ βασικό ζήτημα: εκείνο των γεωπολιτικών ισορροπιών και της πολιτικής που πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα, η οποία βρίσκεται στο πέρασμα των πολλά υποσχόμενων κατά μερικούς περιοχών της Ανατολικής Μεσογείου.
Τελευταία έχουν ακουστεί πολλά για τα πετρέλαια στη χώρα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι θα γίνουμε «Ελ Ντοράντο», κάποιοι ότι υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία για μικρές ποσότητες, άλλοι ότι δεν έχουμε στοιχεία και μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε, μερικοί προορίζουν τη χώρα μόνο για διαμετακομιστικό κόμβο (όπως ο Φατίχ Μπιρόλ, επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας) και κάποιοι δείχνουν έναν πιο ασφαλή δρόμο, ο οποίος βασίζεται στις πολιτικές ισορροπίες και τη διεθνή διπλωματία.
Εξαιρώντας για ευνόητους λόγους την περιοχή του Αιγαίου, μένουν οι περιοχές της Δυτικής Ελλάδας και η περιοχή νότια της Κρήτης.
Η περιοχή του Ιονίου και γενικότερα η δυτική Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελέσει ένα «λιμάνι ισορροπίας» καθώς αποτελεί την πιο δυτική περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και έχει το πλεονέκτημα της στρατηγικής θέσης εφόσον από εκεί θα περνούν μεταξύ άλλων και βασικοί αγωγοί φυσικού αερίου (TAP κλπ). Επομένως η συνεργασία με τις γειτονικές χώρες όπως είναι η Ιταλία και η Αλβανία είναι πρωταρχικής σημασίας. Και μια πιο ασφαλής επιλογή σε σχέση με το Αιγαίου. Γιατί ακόμη και αν δημιουργήθηκε στο παρελθόν «εμπλοκή» με την οριοθέτηση της ΑΟΖ Ελλάδας-Αλβανίας (το 2009 το συνταγματικό Δικαστήριο της Αλβανίας είχε κρίνει τη συμφωνία άκυρη) υπήρξε τουλάχιστον μια καλή αρχή διαβουλεύσεων, με πρόσφατη θετική εξέλιξη το ότι μπήκε στο αρχείο από την Εισαγγελία Τιράνων η υπόθεση δίωξης εις βάρος της διαπραγματευτικής Αλβανικής ομάδας στη μικτή Επιτροπή που διατύπωσε τη Συμφωνία Αλβανίας Ελλάδας για τον καθορισμό των θαλασσίων συνόρων στο Ιόνιο.
Όσον αφορά στην Ιταλία, τα πράγματα είναι πιο εύκολα καθώς υπάρχει οριοθετημένη υφαλοκρηπίδα από το 1977 και οι προθέσεις της γείτονος χώρας για συνεργασία διαφαίνονται και από την δραστηριότητα της ιταλικής ENI (η οποία ανακάλυψε το ΖΟΡ στην Αίγυπτο).
Πέραν τούτου, στο block 2 (ένα από τα 20 block του διαγωνισμού του 2014) δραστηριοποιείται η Edison η οποία είναι κατά 80% θυγατρική της γαλλικής ERDF, η οποία ερευνά σε συνέχεια από την πλευρά της Ιταλίας τις ανάλογες offshore παραχωρήσεις, κάτι που σημαίνει ότι σε περίπτωση ανάληψης η συνεργασία ανάμεσα στα δύο κράτη θα είναι πολύ εύκολη.
Η τιμή του πετρελαίου επιτρέπει τις επενδύσεις
Η τιμή του πετρελαίου μπορεί να βρίσκεται σήμερα αρκετά κάτω από τα 50 δολάρια, ωστόσο οι πετρελαϊκές έχουν προσαρμόσει την στρατηγική τους ώστε οι επενδύσεις να είναι και πάλι επικερδείς. Έχουν εφαρμόσει νέες τεχνολογίες οι οποίες είναι πιο αποδοτικές και μειώνουν τα κόστη οπότε και με 50 δολάρια το βαρέλι, μπορεί να υπάρχει σε πολλές περιπτώσεις απόδοση.
Η περιοχή νότια της Κρήτης
Όσο πάμε πιο νότια τόσο πιο πολύ πλησιάζουμε στην ιδέα του high risk-high reward.
Οι επενδυτές έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους και νότια της Κρήτης βασιζόμενοι σε πρώιμες ενδείξεις από σεισμικές γραμμές. Με βάσει κάποιες ερμηνείες έχει διατυπωθεί η άποψη ότι το πάχος των συγκεκριμένων γεωλογικών στρωμάτων είναι αρκετά μεγάλο, ικανό να συγκρατήσει εκεί την πίεση του φυσικού αερίου ώστε να δημιουργηθεί σημαντικός όγκος κοιτάσματος. Ωστόσο, παρά τη σημαντικότητα του γεωπολιτικού χαρακτήρα της περιοχής επειδή ακόμη δεν υπάρχουν εμπεριστατωμένα στοιχεία κάποιοι γεωλόγοι εκτιμούν ότι δεν επιτρέπεται να γίνονται ανεύθυνες τεχνικές αξιολογήσεις προτού τουλάχιστον προκύψουν κάποια απτά στοιχεία από γεωτρήσεις.
Διασφάλιση της ανεξαρτησίας της ΕΔΕΥ και ενίσχυση του ρόλου της
Ένα από τα βασικά «στοιχήματα» αποτελεί η διασφάλιση της ανεξαρτησίας της ΕΔΕΥ, η οποία συγκροτήθηκε σε σώμα το Σεπτέμβριο του 2014 ενώ από τον Οκτώβριο του 2016 ανέλαβε ως νέος πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος ο Ιωάννης Μπασιάς.
Η ανεξαρτησία της ΕΔΕΥ θεωρείται επιβεβλημένη καθώς έχει αναλάβει να προσελκύσει εγχώριες και διεθνείς επιχειρήσεις για την εξερεύνηση, ανάπτυξη και παραγωγή υδρογονανθράκων και μόνο αν λειτουργεί ως αυτόνομη αρχή μπορεί να διασφαλιστεί μια αξιόπιστη εικόνα «προς τα έξω» αλλά και η μείωση τρωτών του παρελθόντος όπως είναι οι πολύχρονες γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Υπενθυμίζεται ότι οι βασικοί άμεσοι στόχοι της ΕΔΕΥ είναι η εκπόνηση των διακυρήξεων και η διαπραγμάτευση με τους ενδαιφερόμενους υποψήφιους αναδόχους και εντολοδόχους. Επίσης, σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η επανεπεξεργασία σεισμικών δεδομένων (και η επεξεργασία νέων) σε επιλεγμένες περιοχές ώστε να επιτευχθεί η προσέλκυση επιπλέον επιχειρήσεων, εγχώριων και διεθνων.
Σε μακροχρόνιο επίπεδο, η ΕΔΕΥ προβλέπεται ότι θα προβεί στην οργάνωση του κλάδου συγκεντρώνοντας τις σωστές τεχνικές, νομικές και οικονομικές πληροφορίες ενώ στόχος είναι και η βελτίωση του θεσμικού πλαισίου για τους υδρογονάνθρακες με τη βοήθεια εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού και χρησιμοποιώντας την εμπειρία επιστημόνων και επαγγελματιών από το εξωτερικό.
www.reader.gr